رضا عبادی ـ رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان شرقی ـ در گفت‌وگو با ایسنا، در این‌باره اظهار کرد: در میدان حسن پادشاه تبریز، مسجدی را که یکی از ضلع‌ها و بقایای اصلی این میدان است، از زیر خاک خارج می‌کنیم و درپی کشف شکل و اطلاع عمومی این میدان هستیم.
همچنین در این‌باره محمد امینیان سرپرست هیات کاوش، گفت: تلاش می‌کنیم که نخستین بنای دوره‌ی آققویونلوها را که گمشده‌ترین دوره‌ی تاریخی ایران است، از زیر خاک بیرون آوریم.
وی توضیح داد: این مجموعه از دوره‌ی ایلخانی به‌عنوان یک باغ شکل گرفت و روند تغییرات آن تا دوره‌ی صفوی ادامه یافت. در حقیقت، ابتدا در دوره‌ی ایلخانی، این مجموعه یک باغ بوده است و بعد در دوره‌ی آققویونلوها و جهان‌شاه به دولت‌خانه‌ی حکومت ایران تبدیل می‌شود. سپس در دروه‌های بعدی این محل گسترش پیدا می‌کند و بزرگ‌ترین میدان تاریخی ایران که چندبرابر میدان نقش جهان اصفهان بوده است، در آنجا ساخته می‌شود.
او با بیان این‌که این محل در ابتدا عملکرد نظامی داشته است؛ ولی بعدها کارکرد سیاسی و اجتماعی پیدا می‌کند، افزود: همه‌ی عناصری که اکنون در میدان نقش جهان اصفهان دیده می‌شوند، در آنجا نیز وجود داشته‌اند؛ زیرا این مجموعه الگوی اصلی ساخت میدان نقش جهان اصفهان بوده است و در ابتدا، برای ساخت یکی از میدان‌های قزوین از این محل الگوبرداری می‌شود و سپس شکل نهایی آن به‌صورت میدان نقش جهان اصفهان اجرا می‌شود. همچنین در زمان انتقال حکومت ایران از تبریز به قزوین، این محل به مرکز ایالت آذربایجان تبدیل شد.
به گفته‌ی امینیان این مجموعه شامل یک میدان بزرگ بوده است که بناهایی دورتادور آن ساخته شده‌اند؛ بناهایی حکومتی و تشریفاتی که از جمله مهم‌ترین آن‌ها به مسجد و مدرسه‌ی حسن پادشاه، کاخ هشت‌بهشت، کلیسای سنت هلنا، مسجد سلطنتی شاه‌طهماسب (دوره‌ی صفویه) و بیمارستان یا مسکین‌خانه می‌توان اشاره کرد. این مجموعه اکنون صاحب‌الامر نامیده می‌شود در شمال رودخانه‌ی مهران‌رود در شهر تبریز قرار دارد.
وی ادامه داد: تاکنون بقایای مسجد حسن پادشاه و همچنین مسجد صاحب‌الامر که احتمالا روی مسجد شاه‌طهماسب ساخته شده، بیرون آمده‌اند. البته فرضیه‌ی ساخته شدن مسجد صاحب‌الامر روی مسجد شاه‌طهماسب هنوز به اثبات نرسیده است.
او با بیان این‌که این مجموعه در دوره‌ی ایلخانی، صاحب‌آباد، دوره‌ی آققویونلوها میدان حسن پادشاه و در دوره‌های بعد مجموعه‌ی صاحب‌الامر نامیده می‌شد، اظهار داشت: بیشتر بناهایی که در اینجا وجود دارند، به دوره‌ی قاجار مربوط هستند و بنای اصلی هنوز زیر خاک است.
سرپرست هیات کاوش اضافه کرد: با توجه به این‌که مجموعه را می‌شناسیم، همراه کاوش، بازشناختی این مجموعه و بناها نیز انجام خواهد شد.
